Thu+o+ng nho+' Tri.nh Co^ng So+n

VB, 9/4/01

Vu~ Thu+ Hie^n

The^' la` tre^n ba^`u tro+`i nghe^. thua^.t Vie^.t Nam mo^.t vi` sao
sa'ng dda~ ta('t. Khoa?ng tro^'ng na`y kho^ng co' gi` la^'p ddu+o+.c.

To^i ra tu` na(m 1976, nhu+ng co`n bi. qua?n thu'c ba(`ng le^.nh mie^.ng
cu?a nha` ca^`m quye^`n ma~i cho to+'i mu`a thu na(m 1980 mo+'i ddu+o+.c
phe'p va`o Nam. O+? Sa`i Go`n ngu+o+`i dda^`u tie^n to^i to+'i tha(m la`
Tri.nh Co^ng So+n. Nha` tho+ Du+o+ng Tu+o+`ng va`o tru+o+'c dda~ ke^?
ve^` to^i cho So+n nghe, So+n dda~ bie^'t to^i la` the^' na`o ne^n anh
ddo'n to^i kho^ng chu't e de`. Chu'ng to^i no'i chuye^.n vo+'i nhau ca?
mo^.t buo^?i sa'ng. Be^n ba`n tra`, nhu+ mo^.t cuo^.c ha`n huye^n giu+~a
hai ngu+o+`i ba.n sau tho+`i gian da`i xa ca'ch, chu'ng to^i no'i vo+'i
nhau ddu? thu+' chuye^.n, nhie^`u nha^'t la` ve^` sa'ng ta'c, ve^`
thie^n chu+'c cu?a nghe^. si~, cho^~ ddu+'ng cu?a anh ta trong lo`ng
da^n to^.c... Giu+~a ca^u chuye^.n to^i ho?i So+n ta.i sao anh kho^ng
ddi ra nu+o+'c ngoa`i, ma` o+? la.i dde^? so^'ng trong ki`m ke.p? So+n
tra^`m nga^m:

- Mi`nh co' nghi~ to+'i chuye^.n ddo' chu+'. Nhu+ng mi`nh kho^ng the^?
ddi. Ngu+o+`i nghe^. si~ kho^ng the^? so^'ng xa que^ hu+o+ng. Xa no',
anh ta se~ ca.n nguo^`n ca?m hu+'ng, ma` ca'i ddo' thi` cha(?ng kha'c
gi` ca'i che^'t.

So+n nghi~ ddu'ng. Ma(.c da^`u o+? la.i So+n pha?i so^'ng trong mo^.t
the^' gio+'i xa la., o+? ddo' kho^ng co`n ca'ch na`o kha'c la` hoa(.c
tu+. nguye^.n nha^.p va`o no', hoa(.c tu+. ta.o ra mo^.t the^' gio+'i
tu+. do cho mi`nh. Ma` ta.o ra ca'i the^' gio+'i ddo', ai cu~ng bie^'t,
cha(?ng de^~ gi`. Ca^`n pha?i co' ca'i ta^m cu?a dda.o si~ mo+'i co'
the^? thie^`n giu+~a cho+.. Cu~ng trong la^`n ga(.p a^'y, So+n ddo.c cho
to^i nghe mo^.t so^' ba`i tho+ anh mo+'i vie^'t, mo+? ba(ng cho to^i
nghe mo^.t so^' ca khu'c mo+'i la`m xong. Nhie^`u ba`i to^i ddu+o+.c
nghe ho^m a^'y, co' ba`i ra^'t hay, co' ba`i kho^ng dda(.c sa('c cho
la('m, ve^` sau to^i kho^ng tha^'y So+n cho chu'ng ra ddo+`i. O+? Va(n
Cao cu~ng va^.y. So^' lu+o+.ng nhu+~ng gi` ma` ca'c nghe^. si~ ma`
chu'ng ta ye^u me^'n dda~ sa'ng ta'c thu+o+`ng lo+'n ho+n ra^'t nhie^`u
so vo+'i nhu+~ng gi` ma` chu'ng ta ddu+o+.c bie^'t. Co' tro+`i bie^'t
so^' pha^.n chu'ng ra sao? Ra^'t co' the^? chu'ng dda~ la`m mo^`i cho
lu+?a trong mo^.t co+n buo^`n co^ qua.nh, khi nghe^. si~ la^'y ru+o+.u
dde^? da^.p ta('t no', va` cha'n chu+o+`ng ta^'t ca?, kho^ng tru+`
chi'nh mi`nh. Ngu+o+`i ta de^~ bie^'t con so^' ngu+o+`i bi. gie^'t ho+n
la` so^' nhu+~ng sa'ng ta'c bi. ba'ch ha.i, bi. bu+'c tu+?. O+? dda^u
to^.i a'c va^~n cu+' la` to^.i a'c.

Cu~ng ho^m ddo' So+n no'i vo+'i to^i: - Mi`nh nhie^`u lu'c nga~ lo`ng,
nha^'t la` khi mi`nh tha^'y ngu+o+`i ta cha(?ng hie^?u gi` ve^` mi`nh,
chu+?i bo+'i mi`nh, ha`nh ha. mi`nh. DDe^'n no^~i muo^'n thoa? hie^.p
cho xong. Nhu+ng nghi~ la.i tha^'y kho^ng ddu+o+.c. Nghe^. si~ kho^ng
the^? thoa? hie^.p vo+'i ca'i Xa^'u, ca'i A'c. Co' the^? ta.m lui
bu+o+'c, nhu+ng thoa? hie^.p thi` kho^ng bao gio+`.

Va` So+n dda~ kho^ng thoa? hie^.p. Anh sa'ng ta'c i't ho+n. Nhu+~ng ca
khu'c ma^'t da^`n ti'nh trie^'t ly'. So+n so+. nhu+~ng hie^?u la^`m.
Ro^`i anh quay sang ve~ tranh. Nhu+~ng bu+'c tranh sie^u thu+.c, ta(.ng
nhie^`u ho+n ba'n. Va` vu`i no^~i buo^`n trong ru+o+.u. Be` ba.n khuye^n
can, So+n bo? ru+o+.u, nhu+ng kho^ng ngu+`ng uo^'ng bia. Ro^`i quay la.i
ru+o+.u lu'c na`o kho^ng bie^'t.

To^i ye^u Tri.nh Co^ng So+n - con ngu+o+`i co' de^~ nhie^`u ho+n Tri.nh
Co^ng So+n - nha.c si~. Nhu+ng la` no'i the^' tho^i, chu+' o+? anh ranh
gio+'i na`y ga^`n nhu+ kho^ng co'. Tru+o+`ng ho+.p tu+o+ng tu+. kho^ng
nhie^`u, khi con ngu+o+`i nha^n the^' va` con ngu+o+`i nghe^. si~ nha^.p
la`m mo^.t.

Cha to^i cu~ng ra^'t ye^u So+n. Mo^.t la^`n ra Ha` No^.i, nghe tin cha
to^i la^m be^.nh, So+n dda~ va'c dda`n dde^'n be^n giu+o+`ng ha't cho
o^ng nghe. Cha to^i no'i ra(`ng o^ng ca?m tha^'y ha.nh phu'c khi
ddu+o+.c nghe So+n ha't. Nhu+~ng ca khu'c cu?a So+n hoa' ra co`n co'
ta'c du.ng chu+~a be^.nh. Bo+?i vi` chu'ng la` nhu+~ng lo+`i cha^n
tha`nh cu?a con ngu+o+`i no'i vo+'i con ngu+o+`i, nhu+~ng lo+`i ta^m
ti`nh, nhu+~ng lo+`i an u?i, nhu+~ng lo+`i chia se?...

Co' mo^.t su+. nha^'t tri' hi`nh nhu+ kho^ng ddu+o+.c ddu'ng la('m,
ra(`ng nha.c Tri.nh Co^ng So+n chi? la` nha.c pha?n chie^'n. To^i nghi~
nha.c cu?a anh la` mo^.t ca'i gi` ho+n the^'. No' la` lo+`i chia se?
nhu+~ng suy nga^~m ve^` y' nghi~a nha^n sinh, ve^` ti`nh thu+o+ng ye^u
giu+~a con ngu+o+`i va` con ngu+o+`i. Anh no'i vo+'i mo.i ngu+o+`i
nhu+~ng lo+`i na`y va`o mo.i lu'c, mo.i no+i, chu+' kho^ng pha?i chi?
trong chie^'n tranh ñeå tha`nh pha?n chie^'n.

Xe't cho cu`ng, Tri.nh Co^ng So+n la` mo^.t nha` tho+. Mo^.t nha` tho+
lo+'n. Nha.c la` ca'i xe ta?i anh la('p la^'y dde^? cho+? tho+ anh
dde^'n vo+'i chu'ng ta.

Khi to^i vie^'t nhu+~ng do`ng na`y thi` So+n dda~ an nhie^n tro+? ve^`
vo+'i ca't bu.i, nhu+ anh dda~ no'i tru+o+'c. Mo^. anh phu? dda^`y hoa
cu?a nhu+~ng ngu+o+`i hie^?u anh va` ye^u me^'n anh. Khi anh qua ddo+`i,
co' nhu+~ng ke? dda~ coi thu+o+`ng anh, dda~ ha`nh ha. anh khi anh co`n
so^'ng, dde^'n nghie^ng mi`nh tru+o+'c linh cu+~u anh, va` co' ca?
nhu+~ng ke? va^~n ha't lo+`i anh vie^'t, ba^y gio+` nhai nha?i chu+?i
anh la` nha.c ta(.c, la` te^n pha?n quo^'c tre^n nhu+~ng ba`i ba'o
kho^ng ai muo^'n ddo.c. Nhu+ng ne^'u So+n co`n bie^'t nhu+~ng chuye^.n
ddo', anh cu~ng se~ an nhie^n mi?m cu+o+`i. Va` kho^ng no'i gi` he^'t.

Warszawa 4.2001

trôû veà dieãn ñaøn